آموزش گوشی پزشکی

قلب هر فرد عادی، دارای ۴ دریچه است که از طریق این دریچه ها و نقاط مربوط به آن ها می توان به صدای قلب فرد گوش داد. زمانی که به صدای یک قلب سالم گوش دهید فقط دو حالت صدا به گوش می رسد؛ پوم، صدای اول و پس از آن تاک، صدای دومی است که از قلب شنیده می شود.

در صورتی که صداهایی غیر از این دو حالت به گوش برسد، نشان از عارضه های قلبی است که باید پزشک، بیمار را وارد مرحله درمان کند. در واقع بین پوم و تاک، توقف و شنیدن صدا های اضافی خبر از عارضه های قلبی را به فرد و پزشک می دهد

v    يـك گـوشـي پزشكي از قسمت هاي مختلفي به صورت نشان داده شده در شكل زیر تشكيل شده است:

1 Headset - : این مجموعه از يك نوك گوشي (Ear tip) كه وارد دو گوش مي شود و يـك لـولـه گـوش ( Ear tube) كه نوك گوشي به آن وصل شده است، تشكيل شده است.

2 Chest piece :این مجموعه از يــك ديــافــراگــم يـا تنظيـم پـذيـر (Tunable Diaphragm) ‌و يــك مـيـلــه اتـصــال مــانـنـد ساقه‌ (Stem) تشكيل شده است.

3 :tubing - از يك لوله بدون درز  براي اتصـال دو مجمـوعـه مـربـوط بـه سـر و قفسـه سينـه استفاده شده است.

• بل و دیافراگم

گوشی پزشکی دارای یک سر دوطرفه به نام bell و diaphragm است که با چرخاندن ساقه دیافراگم میتوانید تنظیم کنید که از کدام قسمت صدا را بشنوید. صداهای پر فرکانس را با استفاده از دیافراگم گوشی می توان شنید. در حین گوش دادن به صدا توسط این قسمت از سر گوشی، باید دیافراگم را محکم به پوست قفسه سینه چسباند تا صداها به خوبی شنیده شوند.

برعکس دیافراگم، بل برای گوش دادن صداهای کم فرکانس است. هرگونه فشاری بر روی قفسه ی سینه با قسمت بل گوشی، مانع شنیدن صداهای کم فرکانس توسط گوش می شود.

شاید گوشی هایی را دیده باشید که حالت دیافراگم را به تنهایی داشته باشند و اینطور به نظر برسد که امکان شنیدن صداهای کم فرکانس در این گوشی ها وجود ندارد. اما اینگونه نیست. چنین گوشی هایی فقط با فشار دادن یا ندادن آن بر روی پوست قفسه سینه بیمار تغییر حالت پیدا می کنند و کافی است با کم فشار دادن، صداهای کم فرکانس را با استفاده از این گوشی ها بشنوید.

دیافراگم حساس ترین قسمت یک گوشی پزشکی است. در هنگام خرید گوشی پزشکی از سفت و سخت بودن لبه های فلزی که آن را پوشانده است، اطمینان حاصل کنید. چرا که سفت نبودن دیافراگم در جای خود باعث بروز مشکل و درست نرسیدن صدا، به گوش شما می شود

• بدنه گوشی:

آلومینیوم شایع ترین جنسی است که در ساخت گوشی های پزشکی از آن استفاده می شود. اما استیل به دلیل وزن بسیار زیادی که دارد در چسبیدن به قفسه سینه بیمار، مناسب ترین جنس برای ساخت این گوشی ها است. هر چقدر که گوشی محکم تر به قفسه سینه بیمار بچسبد، صدا با وضوح بیشتری به گوش پزشک می رسد.

قسمت بل گوشی، دارای یک ناحیه مخروطی شکل است. کارایی گوشی با توجه میزان عمق این ناحیه تغییر پیدا می کند. در صورتی که این عمق بیشتر باشد، عملکرد گوشی نیز بهبود پیدا می کند.

لوله های متصل به سر گوشی در صورت نازک بودن، صداهای با فرکانس پایین را از بین خواهند برد. بنابراین بهتر است جنس آن به گونه ای باشد که نویز ها را خنثی و صداها را نیز تقویت کند، که مناسب ترین جنس، pvc  است. کوتاه یا بلند بودن این لوله ها به انتخاب پزشک معالج بستگی دارد. چرا که انعکاس صداها از این موضوع هیچ تاثیری نمی پذیرند.

جنس فلز یا پلاستیک سخت، برای قسمتی که در گوش قرار می گیرد، نباید استفاده شود. لاستیک نرم، مناسب ترین جنسی است که برای این قسمت می توان استفاده کرد.

پس از استفاده های طولانی از هر وسیله ای نوبت به تمیز کردن آن می رسد. گوشی پزشکی نیز هر چند وقت یکبار نیاز دارد که با آب و صابون یا الکل تمیز شود. غوطه ور کردن آن در آب یا هر نوع مواد ضدعفونی کننده، اشتباه ترین کاری است که در تمیز کردن آن می توانید انجام دهید.

• انواع استتوسکوپ

بسته به نوع استفاده، استتوسکوپ‌ها انواع متفاوتي خواهند داشت:

1-آکوستیک

 2- الکترونيک

o       گوشی طبی آکوستیک

نمونه های آکوستیک گوشی های پزشکی متداول ترین و شناخته شده ترین نمونه های گوشی های پزشکی بوده و بر اساس انتقال صدای شنیده شده از قفسه ی سینه از طریق لوله ی تو خالی پر شده از هوا به سمت گوش شنونده عمل می کند. قسمت ديافراگم آن براي شنيدن صداهاي با فرکانس بالا (مانند صداهاي قلبي) است و قسمت بل آن براي شنيدن صداهايي با فرکانس پايين (مانند صداهاي ريوي) مورد استفاده قرار مي‌گيرد. این نوع استتوسکوپ شامل دو نوع دوسر و یک سر می شود.
گوشی طبی جنین یکی از گوشی های آکوستیک می باشد که روی شکم مادر قرار گرفته و صدای قلب جنین را شناسایی کرده و شکلی شبیه شیپور دارد.

o       گوشی طبی الکترونیک

یکی از معایبی که می توان برای گوشی های آکوستیک در نظر گرفت تقویت ناچیز صداهای داخلی بدن می باشد. در مقایسه با گوشی های آکوستیک گوشی های الکترونیکی یک تفویت کننده پشت سر سنسور تشخیص صدا دارند و صداهای داخلی بدن را با وضوح و قدرت بیشتری به گوش شنونده می رسانند. معمولا این سنسور ها از جنس پیزوالکتریک می باشند. اما م شکلی که معمولا در حین استفاده از این گوشی ها به وجود می آید ایجاد نویز و تداخل امواج بر روی این گیرنده بوده که برای حذف آن مجبور به استفاده از فیلتر هایی می باشیم که در نتیجه بخشی از صدا حذف می شود. لذا این گوشی ها همچنان به اندازه ی نمونه های آکوستیک رایج نیستند.

مواردی که در هنگام خرید باید به آن توجه شود:

o       بهترين جنس براي سر فلزي گوشي، استيل است اما به طور شايع از آلومينيوم براي ساخت آن استفاده مي شود.

o        بهترين ماده براي سطح ديافراگم، پلي اتيلن است.

o        سايز استاندارد سرگوشي ها براي بزرگسالان 35 ميليمتر و براي كودكان 25 ميليمتر است.

o        لوله های متصل به سر گوشی باید از جنس PVC (پلی وینیل کلراید) باشد.

o        قسمتي كه در گوش قرار مي گيرد، بهتر است فقط از جنس لاستيك نرم باشد.

o       قسمت بل، هر چه مخروط اين ناحيه عميق تر باشد، كارايي دستگاه بالاتر است.

o       دسته آهني متصل به لاستيك ها بايد يك زاويه 15 درجه با آن داشته باشند.

o       گوشی های پزشکی تک لوله نسبت به دو لوله بهترند. لوله های دوتایی با هم اصطکاک ایجاد می کنند و این سروصداها مانع از شنیدن صدای قلب می شود. لوله های ضخیم، کوتاه و نسبتا سفت بهترین گزینه هستند، مگر شما قصد داشته باشد استتوسکوپ را دور گردن خود بیندازید که لوله های بلندتر، انتخاب بهتری هستند.